Osclaíodh córas iarratas an Choimisiúin Fulbright ag deireadh an tsamhraidh agus táthar ag glacadh le hiarratais ó chéimithe Gaeilge ar dhámhachtainí na bliana 2013-2014 go dtí 14 Samhain 2012.
Meastar go bhfuil os cionn 4,000 duine ag foghlaim na Gaeilge idir na Stáit Aontaithe agus Cheanada agus déantar í a mhúineadh mar ábhar roghnaithe i mbeagnach 60 scoil.
Gach bliain, tugann dámhachtainí Fulbright deis do ghrúpa de chéimithe Gaeilge, idir mhic léinn, mhúinteoirí agus dhaoine gairmiúla, tréimhse a chaitheamh ag staidéar agus ag obair in institiúidí acadúla sna Stáit Aontaithe. D’fhéadfaí 9 mí a chaitheamh mar theagascóir in Tennessee, mar thaighdeoir in Ollscoil Notre Dame nó mar mheascán den dá rud i Nua-Eabhrac, áit a raibh Madeleine Ní Ghallchobair anuraidh.
Is as Béal an Mhuirthead, Co Mhaigh Eo do Madeleine. Bronnadh dámhachtain Fulbright uirthi sa bhliain 2011 tar éis di Máistreacht i Scríobh agus Cumarsáid na Gaeilge a bhaint amach in Ollscoil Átha Cliath agus céim sa Ghaeilge agus Béarla roimhe sin. Chaith sí 9 mí ag obair mar FLTA (Foreign Language Teaching Assistant) i Nua-Eabhrac, idir Choláiste Lehman, Choláiste Manhattan agus Choláiste Mount Saint Vincent, agus dar léi, cé go raibh an-chuid i gceist ó thaobh na hoibre de, b’fhiú gach uile nóiméad dá tréimhse ann.
“D’oibrigh mé mar Fulbright FLTA ar feadh fiche uair an chloig in aghaidh na seachtaine i Nua-Eabhrac, idir a bheith ag múineadh ranganna, ag ullmhú ranganna, uaireanta oifige agus cúpla rud eile. Bhí mé ag múineadh Gaeilge i dtrí ollscoil agus do pháistí óga gach Satharn freisin. Bhí go leor dúshlán agam, ach ba dheiseanna foghlamtha iad uile ag an am céanna. Thug mé mo chéad pháipéar ag Siompóisium Gearrscéalaíochta a bhí againn i gColáiste Lehman agus thug mé léacht ar Ghaeilge Mhuigh Eo freisin”.
Cé go dtéitear ann mar acadóirí, cuirtear clár ábhartha leathan ar fáil do na rannpháirtithe le linn a dtréimhse sna Stáit Aontaithe agus moltar dá scoláirí díriú isteach ar gach uile ghné den saol thall.
"Bhí mo thréimhse mar scoláire Fulbright ar fheabhas. D’fhreastail mé ar go leor imeachtaí a d'eagraigh Daltaí na Gaeilge, Consalacht na hÉireann, an tIonad Aisling agus go leor áiteanna eile agus bhí sár-chraic ag baint leo uile. Bhlais mé bia ó thíortha éagsúla, bhuail mé le go leor cairde nua a tháinig ó áiteanna nár chuala mé trácht orthu riamh agus bhí deis agam taisteal go Miami, San Francisco, Toronto, Boston agus Philadelphia chomh maith.”
Tá Madeleine ag obair mar mhúinteoir Gaeilge i meánscoil sa phríomhchathair anois agus í ag comhlánú Ard-Dioplóma san Oideachas. “Bhí mo thréimhse mar scoláire Fulbright ar fheabhas, ní hamháin go raibh sé dochreidte do mo CV agus mar thaithí oibre, ach mar thaithí saoil.”
Bronnadh dámhachtainí ar sheachtar Gaeilgeoirí in Éirinn don bhliain 2012 -2013 agus i láthair na huaire táthar uile ag díriú isteach ar a saol nua in áiteanna éagsúla ar fud Mheiriceá. I measc na scoláirí reatha tá Eibhlín Walsh as Béal Feirste.
Is iarchéimí de chuid Coláiste na Tríonóide í Eibhlín áit ar bhain sí céim amach sa Ghaeilge agus sa Fhraincis sa bhliain 2011. I láthair na huaire tá sí i lár Teastais Iarchéime san Oideachas i gColáiste Ollscoil Mhuire, Béal Feirste.
“Chuir mé isteach ar Dhámhachtainí Fulbright mar is deis iontach é an Ghaeilge a spreagadh ar fud an domhain agus taithí a fháil ar theagasc ag an tríú leibhéal. Tugann sé deis duit taisteal agus rud éigin fiúntach a dhéanamh ag an am céanna. Táim lonnaithe in Ollscoil Nua-Eabhrac agus in Ollscoil Drew in New Jersey. In Drew, táim féin mar an príomhtheagascóir ar rang darb ainm 'Irish Language and Culture for Beginners'. In NYU, táim i mo chúntóir teanga agus bím ag tacú leis na léachtóirí atá lonnaithe ansin. Beidh ócáidí cultúrtha á reáchtáil agam sa dá choláiste i rith na bliana fosta.”
Mar aon leis an taithí ghairmiúil, tá Eibhlín ag súil go mór leis an aistear pearsanta a bheidh sa tréimhse a chaithfidh siad thall.
“Táim ag iarraidh foghlaim faoin chultúr Meiriceánach agus faoin chultúr Éireannach-Meiriceánach. Ba mhaith liom taisteal a dhéanamh chuig áiteanna eile i Meiriceá agus mé anseo agus táim ag súil cairde nua a dhéanamh ó áiteanna éagsúla ar fud an domhain. Go gairmiúil, ba mhaith liom an méid agus is féidir a fhoghlaim ó na foirne acadúla sna hinstitiúidí ina mbeidh mé ar feadh na bliana. Ba mhaith an rud é taithí éagsúil a fháil ar theagasc na Gaeilge. Tá neart le foghlaim faoin teanga agus tú ag teagasc daltaí nach bhfuil aon réamhthaithí acu ar an teanga. Cuireann sé tú ag machnamh."
Is léir an t-éileamh atá ann sna Stáit Aontaithe ar áiseanna d’fhoghlaim na Gaeilge agus mar aon leis na grúpaí a chuirtear thall, tugann Fulbright deis d’fhoghlaimeoirí Meiriceánacha an Ghaeltacht a bhlaiseadh dóibh féin mar chuid den chlár acu. Dar le hEibhlín is iontach an deis é do na foghlaimeoirí agus is buntáiste iontach mór é an malartú don Ghaeilge.
"Sílim go bhfuil neart le foghlaim againn ón obair atá á dhéanamh ag léachtóirí agus scoláirí ar an Ghaeilge anseo i Meiriceá, agus a mhalairt fosta. Is iontach an rud a neartaíonn an teanga.”
Is cinnte go bhfuil scoláirí Fulbright na bliana seo ag súil le cibé taithí atá os a gcomhair amach acu, agus dar le scéalta na n-iarscoláirí, is cosúil go bhfuil tá an t-uafás rompu, idir fhoghlaim agus thaithí, go gairmiúil agus go pearsanta. Tá gach eolas maidir le Fulbright agus na dámhactainí acu ar fáil ag www.fulbright.ie agus dóibh siúd a bhfuil sé ar intinn acu iarratas a chur isteach, seo beagáin comhairle ó Madeleine;
“Mholfainn go hard na spéire d'éinne cur isteach ar na dámhachtainí Fulbright. Mholfainn an fhoirm iarratais a sheoladh isteach chucu go luath, bíonn roinnt mhaith mion-aistí is a leithéid le cumadh, tá trí litir mholta le fáil agus caithfear ullmhú don agallamh freisin. Is gá taighde a dhéanamh orthu agus go n-éirí libh.”
Beidh Fulbright (www.fulbright.ie) ag glacadh le hiarratais don bhliain 2013-2014 go dtí 14 Samhain 2012.
©Foilsithe ar Gaelport.com - 18 Meán Fómhair 2012
Seans go mbeidh spéis agat sna scéalta a leanas:
Fulbright ag glacadh le hiarratais do dhámhachtainí 2013-2014
Ranganna Gaeilge Beo anois ag Gaelchultúr don éileamh idirnáisiúnta
Club Áras na nGael sa New York Times
Lean an scéal seo agus @Gaelport ar Twitter: #Gaeilge #Fulbright