Ag cruinniú de Bhord Fhoras na Gaeilge ar an 28 Meán Fómhair, rinne Bord an Fhorais múnla nua maoinithe d’earnáil dheonach na Gaeilge a fhaomhadh, agus cuirfear an múnla seo os comhair cruinnithe den Chomhairle Aireachta Thuaidh Theas ag tús mhí na Nollag.
Bhí múnla eile maoinithe beartaithe ag Foras na Gaeilge níos túisce i mbliana, An tSamhail Nua Mhaoinithe, ach caitheadh sin sna traipisí ag cruinniú de Bhord an Fhorais ar an 29 Meitheamh 2012, tar éis don phobal agus do Chomhchoiste Oireachtais an tsamhail sin a cháineadh go láidir.
Tá an cuíchóiriú ar na 19 n-eagraíocht dheonacha Gaeilge, atá idir lámha ag Foras na Gaeilge ó 2008, ina cnámh spairne idir iad agus na heagrais ó shin i leith. Tá na heagrais fós den tuairim nár tugadh faoi aon taighde ar obair na n-eagras sa tréimhse ceithre bliana sin, agus gur gá don Fhoras tuiscint chruinn a fháil ar obair na n-eagras sular féidir leo múnla nua a dhréachtú. Dar leis an bhForas go bhfuil siad ag leanúint threoir na Comhairle Aireachta Thuaidh Theas, agus go bhfuil siad faoi bhagairt ama dá bharr, agus gur gá teacht aníos le múnla nua roimh lár na bliana seo chugainn, tráth a bhfuil an tua le titim agus deireadh á chur le bunmhaoiniú na n-eagras deonach.
Cé go bhfuil diúltaithe ag Foras na Gaeilge aon ábhar i scríbhinn a chur ar fáil go dtí seo maidir leis an múnla nua maoinithe, tuigtear go mbaineann an múnla nua seo le comhpháirtíochtaí a fhorbairt le roinnt eagraíochtaí chun roinnt mór-réimsí oibre straitéiseacha a thabhairt chun cinn. Is cosúil gur roghnaigh Foras na Gaeilge na mór-réimsí oibre seo i gcomhthéacs na Straitéise 20 Bliain don Ghaeilge, na Dréacht-Straitéise le Forbairt na Gaeilge a Chosaint agus a Fheabhsú ó thuaidh agus Acht na Gaeltachta 2012.
Tuigtear gurb iad seo a leanas na príomhréimsí atá roghnaithe ag an bhForas faoi láthair, ach nach bhfuil siad seo greanta i gcloch.
• Gaeloideachas
• Oideachas trí mheán an Bhéarla agus d’Aosaigh
• Forbairt Pobail
• Forbairt Gréasáin agus Deiseanna Úsáide Gaeilge don Óige
• Imeachtaí Tacaithe agus Úsáide Gaeilge
• Ardú Feasachta Teanga agus Cosaint Teanga, Caidreamh leis an 2 stát
Is ar bhonn croímhaoinithe a bheadh na réimsí oibre á maoiniú, agus bheadh de chead ag na príomheagraíochtaí conarthaí seirbhíse a bhronnadh ar eagrais eile do thréimhse nach fada ná 18 mí. Ní bheadh Foras na Gaeilge ag súil go mbeadh aon chonarthaí seirbhíse fós i bhfeidhm tar éis Eanáir 2015, agus faoin am seo go mbeadh pé taithí, saineolas nó acmhainní a bheadh de dhíth ar fáil laistigh de na sé phríomheagraíocht.
Tuigtear nach bhfuil cuireadh faighte ag aon cheann de na heagrais a fheidhmíonn i dTuaisceart Éireann amháin chun plé a dhéanamh le Foras na Gaeilge ar fheidhmiú mar phríomheagraíocht in aon cheann de na sé réimse.
Scríobh An Fóram, atá ionadaíoch ar 15 as 19 de na heagrais dheonacha bhunmhaoinithe, chuig an bhForas an tseachtain seo caite, agus ag éileamh cruinniú práinne le Foras na Gaeilge chun soiléiriú a fháil ar an múnla nua atá faofa anois ag an mBord.
© Foilsithe ar Gaelport.com - 16 Deireadh Fómhair 2012
Seans go mbeidh spéis agat sna scéalta a leanas:
As na Nuachtáin: Samhail nua ar na bacáin
Tús curtha le cainteanna maidir le Samhail #2
Lean an scéal seo agus @Gaelport ar Twitter: #Gaeilge