D’eagraigh Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge Turas na bhFílí Albanacha i gcomhar le Fèisean nan Gàidheal an tseachtain seo caite.
Mar chuid Thuras na bliana seo thug na filí Albanacha aghaidh ar Cheantar Iorrais agus ar Oileán Acla i gCo. Mhaigh Eo agus chríochnaigh an Turas i mBaile Átha Cliath, le craobh ceannais de Chomórtas Filíochta Uí Néill. Is é Turas na bhFilí an clár malartaithe is faide bunaithe idir Éirinn agus Albain.
Is scéim Cheilteach sheanbhunaithe é an Turas agus ba é An Coirnéil Eoghan Ó Néill a bhí mar Stiúrthóir ar Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge a chuir tús leis an chéad Turas i dtús na seachtóidí.
Déanann an Turas ceiliúradh ar ár dteanga cheilteach agus tugann sé deis do mhuintir na Gaeilge agus na Gàidhlige súil eile a chaitheamh ar na cosúlachtaí atá idir an dá chultúr agus blaiseadh a fháil ar theanga cheilteach eile, go háirithe na filí, ceoltóirí, agus amhránaithe ón dá thraidisiún atá fite fuaite lena chéile.
Ar an gcamchuairt go hiarthar na tíre bhí an file aitheanta as Dún Éideann Meg Bateman agus an file as Oileán Uibhist a Deas Gillebrìde Mac Ille Mhaoil. Ina gcuideachta bhí an fidléir iomráiteach as na Garbhchríocha, Allan Henderson mar aon leis an amhránaí Gàidhlig as Oileán Uibhist a Deas, Sìneag Nic an t-Saoir.
Cuireadh tús le himeachtaí an Turais ar an gCéadaoin 17 Aibreán le hoíche chultúrtha dhátheangach, in Inis Gluaire i mBéal an Mhuirthead, agus bhí oíche iontach d’fhilíocht leis na hAlbanaigh faoi stiúir Mháirtín Mac Donnchadha, iar-láithreoir RTÉ Raidió na Gaeltachta i gcuideachta an fhile Caitlín Ní Chonghóile as Ceathrú na gCloch, an fliúiteadóir Joe Byrne as Achadh Mór in oirthear Mhaigh Eo agus an t-amhránaí sean-nóis Síle Uí Mhongáin as Dumha Thuama, i nGaeltacht Iorrais mar aon le taispeántas gleoite ó ghasúir as Scoil Náisiúnta Dumha Thuama.
Maidin Déardaoin thug na cuairteoirí aghaidh ó thuaidh chomh fada le Cheathrú Thaidhg áit ar reáchtáladh taispeántas den scoth i Scoileanna Náisiúnta Cheathrú Thaidhg idir cheol, amhráin is damhsa agus as sin chuaigh siad chomh fada le Scoil Náisiúnta Dumha Thuama i gcomhair ceardlainne agus taispeántais agus bhí páistí as Scoil Náisiúnta Ghaoth Saile ina measc. Thug na hAlbanaigh léargas do dhaltaí na scoile ar chultúr na hAlban agus chuir na daltaí taispeántas breá de chultúr na hÉireann ar fáil, idir fhilíocht, cheol agus amhránaíocht agus dráma beag.
Réachtáladh oíche mhór chultúir in Óstán Oileán Acla an tráthnóna sin i gcomhar le healaíontóirí áitiúla. Ina measc bhí an file Art Ó Súilleabháin, Banna Píob Oileán Acla, Ceoltóirí Oileán Acla agus an fidléir Julie Ní Longáin as Baile Uí Fhiacháin agus bhí Seán Mhaidhcí Ó Gallchobhair ina fhear an tí ar an oíche iontach seo agus mhair an ceol agus an damhsa isteach i bhfad san oíche.
Tugadh deis do mhuintir an dá thír aithne a chur ar chultúr, ar theanga agus ar cheol na tíre eile, chun eolas a fháil ar na cosúlachtaí agus ar na difríochtaí idir an dá thraidisiún.
Cuireadh críoch le Turas na bhFilí na bliana seo le craobh ceannais Chomórtas Filíochta Uí Néill áit a raibh ocht ndán, trí cinn acu as Albain san iomaíocht do Thrófaí An Choirnéil Eoghain Uí Néill áit a raibh an scríbhneoir agus láithreoir Alan Titley in Fhear an Tí agus bhí jab an-deacair ag Meg Bateman agus ag Gabriel Rosenstock buaiteoir na bliana a roghnú.
Ba é an an dán ‘Connla’ le Phillip Cummings as Béal Feirste a thug leis an chéad duais sa chomórtas filíochta seo agus bronnadh Trófaí An Choirnéil Eoghain Uí Néill air.
© Foilsithe ar Gaelport.com 23 Aibreán 2013
Seans go mbeidh spéis agat sna scéalta a leanas:
Lean an scéal seo agus @Gaelport ar Twitter: #Gaeilge