D’fhoilsigh an Coimisinéir Teanga, Seán Ó Cuirreáin Tuarascáil 2011 inniu agus léiríodh ann torthaí an imscrúdaithe a thug le fios gur sháraigh na Gardaí fo-alt 32(2) d’Acht an Gharda Síochána 2005 sa chás seo.
Sonraítear san fho-alt seo gur cheart Gaeilge líofa a bheith ag Gardaí a bhfuil lonnaithe i limistéir Ghaeltachta.
Léiríodh chomh maith gur sháraigh Údarás an Gharda Síochána gealltanas reachtúil óna scéim teanga féin faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla, is é sin go mbeadh na cáilíochtaí riachtanacha sa Ghaeilge ag gach comhalta a chuirfí ar dualgas i stáisiún i gceantair Ghaeltachta.
Ba é seo an t-ochtú Tuarascáil Bhliantúil de chuid na hOifige ó bunaíodh í sa bhliain 2004.
Dúirt Julian de Spáinn, Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge gur léirigh an tuarascáil go bhfuil géarghá go bhfágfaí Oifig an Choimisinéara Teanga ina hoifig reachtúil neamhspleách chun cearta teanga phobal na Gaeilge a chosaint.
Gearáin agus imscrúduithe
Le linn 2011, dhéileáil Oifig an Choimisinéara Teanga le 734 gearán nua i dtaca le deacrachtaí seirbhísí stáit á fháil trí Ghaeilge; b’ionann sin agus méadú 5% ar líon na gcásanna ón bhliain roimhe sin
Bhain an chuid is mó de na gearáin sin le cur i bhfeidhm scéimeanna teanga na gcomhlachtaí poiblí nó le heaspa Gaeilge ar chomharthaíocht.
Ba iad na daoine a raibh cónaí orthu lasmuigh den Ghaeltacht a rinne formhór na ngearán le 50% acu ag teacht ón ardchathair. Bhain beagnach 40% de na gearáin le heasnaimh sna seirbhísí a bhí á gcur ar fáil trí Ghaeilge ó na hÚdaráis Áitiúla.
Is oifig neamhspleách í Oifig an Choimisinéara Teanga a bhfuil de chúram uirthi monatóireacht a dhéanamh ar an gcaoi a bhfuil gach foráil d’Acht na dTeangacha Oifigiúla á gcomhlíonadh ag eagraíochtaí Stáit.
Sheol an Coimisinéir Teanga 15 imscrúdú nua le linn 2011 a bhain le comhlachtaí poiblí ina measc: An Garda Síochána, An Roinn Coimirce Sóisialaí, Oifig na nOibreacha Poiblí, Comhairle Contae na Mí, Comhairle Contae na Gaillimhe agus Comhairle Contae Laoise.
Scéimeanna Teanga
Léigh An Coimisinéir Teanga imní faoin mhoill a bhain le daingniú sceimeanna teanga le comhlachtaí poiblí faoin Acht. “Ní féidir teacht ar aon chonclúid eile ach go bhfuil cliste anois ar an ngné thábhachtach seo den reachtaíocht teanga,” a dúirt an Coimisinéir Teanga.
Bhí 66 scéim teanga as 105 scéim teanga a daingneoidh go dtí seo imithe in éag faoi dheireadh 2011. Bhí 20% de na scéimeanna sin in éag le tréimhse ama trí bliana ar a laghad agus 20% eile in éag le breis agus dhá bhliain.
I measc na gcomhlachtaí sin bhí, Oifig an Uachtaráin, An Chomhairle Ealaíon, Oifig an Ombudsman agus An Roinn Oideachais agus Scileanna.
Sa bhreis air sin ní raibh aon scéim teanga daingnithe i gcás na Roinne Ealaíon Oidhreachta agus Gaeltachta a bunaíodh i Mí an Mheithimh 2011.
Tuairiscíodh nach raibh formhór na gcomhlachtaí poiblí ag cur na gealltanais ar fad a leagadh amach ina scéimeanna teanga i bhfeidhm go hiomlán laistigh de shaolré na scéime.
Chomh maith leis sin, rinneadh iniúchadh ar scéimeanna teanga atá i bhfeidhm le breis agus sé bliana a léiríonn nach bhfuil cuid de ghealltanas na gcomhlachtaí poiblí sin fós ábhartha san am reatha de réir athruithe a tháinig ar chúrsaí sa tír agus go hidirnáisiúnta ó shin i leith.
Ag labhairt dó faoin Tuarascáil inniu dúirt an Seanadaóir Trevor Ó Clochartaigh go ndéanfaidh sé iarratas chuig Comhchoiste Dála go dtabharfar an Coimisinéar Teanga agus na heagrais Stáit failíocha isteach chun fiosrú iomlán a dhéanamh faoi seo agus ceisteanna eile a bhaineann le dualgais an Stát faoin Acht.
Tá cóip den Tuarascáil Bhliantiúil le fáil anseo.
©Foilsithe ar Gaelport.com 24 Aibreán 2012
Seans go mbeidh suim agat sna scéalta a leanas:
Seans go mbeidh suim agat sna scéalta a leanas:
As na Nuachtáin: Díchoimisiniú an choimisinéara ag cur oilc ar shaineolaithe
Lean an scéal seo agus @Gaelport ar Twitter.com: #gaeilge #coimisinéir #gardaí
Tá sé mar sprioc ag an bhfoilsitheoir scríbhneoirí nua a spreagadh chun pinn ach beidh fáilte roimh iarrthóirí ar foilsíodh saothair leo cheana chomh maith. 
Ní minic a bhíonn an traidisiún á cheiliúradh i dtithe na hardchathrach anois, ach tamall de bhlianta ó shin thugtaí saoirse do mhná tí ar 6 Eanáir tar éis dóibh a bheith gnóthach le cúraimí an tí i rith na Nollag. Théadh na mná ar chuairt ar a gcairde agus ar a gcomharsain ar an lá sin agus thit na cúraimí clainne ar na fir.
Don chéad uair riamh beidh an traidisiún á cheiliúradh in Áras na Scríbhneoirí i gCearnóg Parnell i lár na cathrach.
Oíche mhór siamsaíochta atá beartaithe do bhéithe na cathrach agus beidh scoth na bhfilí idir úr agus mórchailiúil ann. I gcomhluadar na mban ar an oíche beidh Nuala Ní Dhomhnaill, Celia De Fréine agus Eilís Ní Dhuibhne ag léamh sleachta i mBéarla agus i nGaeilge.
Chomh maith leis sin beidh léamhanna Béarla le Mia Gallagher agus Sarah Clancy agus cuirfidh an fliúiteadóir Ellen Cranitch an slua faoi draíocht le cabhair Jane Hughes.
Cuirfear tús leis an an ócáid ag a 6 i.n. agus beidh tabharfar an deis do gach aon duine a scíth a ligean agus sult a bhaint as an oíche, fir ina measc mar beidh fáilte roimh chách ann.
©Foilsithe ar Gaelport.com 05 Eanáir 2012
SEIRBHÍS IARSCOILE NA RINNE – AFTERSCHOOL SERVICETá neart imeachtaí ar siúl i Seirbhís Iarscoile na Rinne faoi láthair. Idir Karate, Hip Hop, cócaireacht agus eile, bíonn na paistí coinnithe gníomhach i gcónaí. Tá an tseirbhís oscailte do aon páiste atá ag freastal an bunscoil, is cuma cén scoil. Is seirbhís lán-Ghaelach é seo a bhíonn oscailte ó 1.30pm go dtí 5.30pm gach lá scoile. Is costas €5 atá ann seisiúin, le liúntais ar fáil do leasa shoisialta (roinnt sort). Má tá tuileadh eolais ag teastáil, nó chun páiste a chlárú, cur glaoch ar Laura Uí Ruairc, Príomh Stiúrthóir ar 087-3270661.CLUICHÍ POBAIL - COMMUNITY GAMES Clúdaíonn Cluichí Pobail “An Ghaeltacht” ceantair Ard Mhóir, An Gráinsigh agus An Rinn. Is féidir le aon páiste atá cónaí orthu ins na paróistí seo cur isteach ar aon imeacht i gclár na Cluichí Pobail. Tá an babhta cáillithe áitiúil don ealaíon agus an peannaireacht ar siúl ar an Satharn 10 Márta i Halla Naomh Déagláin, san Aird Mhóir ó 2pm – 3pm. Is gá do na hiomatheoirí a bheith ann ag 1.40pm don chlárúchán. Táille €2 don pháiste, chun dul i dtreo costas an halla. Níl aon duaiseanna ag an leibheal áitiúil. Rachaidh a chéad beirt ar aghaidh chuig comóras ceannais an contae i gColáiste Naomh Aibhistín, Dún Garbhán ar 24/03/12. Tá an ealaíon oscailte do bhuachaillí agus cailíní faoi 8, 10, 12, 14 agus 16 bliana d’aois, agus bíonn trí uair a’chloig curtha ar fáil dóibh siúd atá ag iomaíocht chun pictiúr, líníocht nó colláis a dhéanamh. Is gá go mbeadh téama na Cluichí Pobail ar an bpíosa, le úasmhéid 60cm x 70cm. Is gá do na hiomaitheoirí a gcuid ábhair agus soláthairtí a chur ar fáil. Níl an comórtas peannaireacht ach ar fáil do pháistí faoi 10 bliana d’aois. Is gá do na h-iomaitheoirí píosa téacs a cóipeáil, 100-150 focail taobh istigh de uair a’ chloig. Is gá don pháiste leathanach A4 nó leathphraitin línithe agus peann luaidhe a thabhairt leo. Níl feidir le buachaillí agus cailíní faoi 10 bliana d’aois ach cur isteach ar an ealaíon agus an peannaireacht. Tabhair faoi ndearadh go bhfuil aoisteorainn difriúl ag na Cluichí Pobail ná atá ag sport eile, i.e. má tá páiste 10 bliana d’aois roimh 31ú Iúil is gá don pháiste seo dul san iomaíocht faoi 12, agus ma tá siad 10 tar éis an dáta sin, is gá dóibh dul san iomaíocht faoi 10. Tá sé mar an gcéanna do gach aois ghrúpa.Tá eolas faoi na himeachtaí ar fad ar www.communitygames.ie. Má tá spéis ag aoinne cur isteach ar an amhránaíocht aonar faoi 14, ceol faoi 14, an reacaireacht faoi 14 nó aon comórtas snámha / nó chun tuilleadh eolais a fháil, bí i dteangmháil le Elsie ar 087-6332321. CIORCAL COMHRÁ – CONVERSATION GROUPBeidh an Ciorcal Comhrá sa Seanachaí gach oíche Mháirt ó 7pm go dtí 8.30pm ón 13/03/12 go dtí 24/04/12. Failte roimh chách. Gach eolas ó Cabríní 087-6532044.TAEKWON DOBeidh Taekwon Do ar siúl i Halla Pobail na Rinne gach Céadaoin ó 5.30pm go dtí 6.30pm do pháistí ó 4-6 bliana d’aois, agus ó 6.30pm go dtí 7.30pm le haghaidh paistí idir 7 agus 12 bliana d’aois. Tuilleadh eolais ar fail ó Edward Dillon ar 085-1218155. Tá Crios Dubh 2ú Dan ag Edward.CAIRDE NA RINNEBeidh Cairde na Rinne ag teacht le cheile arís ar 3pm ar an Mháirt, 3ú lá de Mí Aibreán i Halla Pobail na Rinne, agus ar an gcéad Mháirt de gach mhí ina ndiaidh san. Bíonn ábhar spéisiúil agus éagsúil le plé, agus comhluadar den scoth ar fáil i gcónaí! Tá fáilte mór roimh baill nua i RANGANNA RINCE GAELACH – IRISH DANCE CLASSESBíonn ranganna Rince Gaelach do pháistí ar siúl le Múinteoir Rince cáilithe gach oíche Déardaoin ag 5pm i Halla Pobail na Rinne. Fáilte roimh páistí ó 4 bliana d’aois suas.SLIMATHON Tá an Slimathon ar siúl arís i dTigh Mhuirithe, Heilbhic gach Ceadaoin ó 7.30pm go dtí 8.30pm faoi lathair. Costas €5. Coimeádfar meáchan faoi rún agus beidh an t-airgead go léir a bhaileofar ar mhaithe le Scoil Náisiúnta na Rinne. SPRAOI – PARENT AND TODDLER GROUPTá an ghrúpa Spraoi do thuismitheoirí agus leanaí ar siúl gach maidin Aoine ó 9.45am go dtí 11.45am i Halla Pobail na Rinne. The Spraoi parent and toddler group is on every Friday from 9.45am to 11.45am in Halla Pobail na Rinne. SRAITH SIÚLÓIDE/REATHA AN CHOINIGÉIRTá an Straith siúlóide/reatha ar siúl ar an gCoinigéar gach maidin Dhomhnaigh ag 9.30am. Tá cúrsa 4 mhíle leagtha amach agus tá costas €2 ‘cead isteach’ i gceist. GRADAM GNÓ NA NDÉISE 2012 – IRISH IN BUSINESS AWARD 2012Ar mhaith leat gnó a ainmniú don Ghradam Gnó 2012? An bhfuil eolas agat ar áit gur féidir leat do ghnó a dhéanamh trí Ghaeilge i nGaeltacht na nDéise, Dún Garbhán nó Iarthar Phort Láirge? Nó gnó atá báúil don Ghaeilge agus a úsáideann comharthaíocht Gaeilge nó eile? Más ea, cur sonraithe chuig cabrini01@gmail.com nó chuig msbreathnach@waterfordcoco.ie Is féidir gach eolas faoin scéim a fáil ó Cabríní de Barra ar 058-46664 nó Máire Seo Breathnach ar 058-20884.SCÉIMEANNA OIBRE FÁS – WORK PLACEMENT SCHEMESTá deis ar fáil do dhaoine atá dífhostaithe cur isteach ar deis taithí oibre i bhforbairt turasóireacht atá ar fáil i gComhlucht Forbartha na nDéise faoin scéim “JobBridge”. Má tá tú cláraithe le FÁS don scéim seo, tá eolas ar fáil ar shuíomh idirlín FAS nó is feidir teagmháil a dhéanamh le Cabríní de Barra, Bainisteoir Forbartha ar 087-6532044 / 058-46664 / cabrini01@gmail.com.NUACHT NUA? – NEW NEWS?Ma ta aon scéal nó ócáid gur mhaith leat roinnt le pobal na Gaeltachta tríd na nótaí seo, bí i dteangmháil le Cabríní ar cabrini01@gmail.com nó 087-6532044. Is féidir cabhrú le leagan Gaeilge a chur le do chuid nuacht, mas gá.Foilsithe ar Gaelport.com 05 Márta 2012le Cabríní De Barra
Is fada ann an ceangal idir an Bheilg agus Éire ó thaobh na Gaeilge de. Is sa Bheilg a cuireadh an chéad leabhar Gaeilge sa chló Rómhánach i gcló in 1639; ón gcoláiste Proinsiasach i Lováin a cuireadh Mícheál Ó Cléirigh, duine de na “Ceithre Máistrí”, go hÉirinn in 1626 chun lámhscríbhinní faoi na naoimh a bhailiú, tionscadal a raibh an saothar mórthábhachtach Annála Ríoghachta Éireann mar thoradh air; agus i 1905 tháinig Pádraig Mac Piarais chun na Beilge chun an córas oideachais dátheangach sa tír seo a scrúdú.
Is ann don cheangal sin idir an Bheilg agus Éire fós, agus tá pobal mór Éireannach ina gcónaí anseo anois, neart Gaeilgeoirí ina measc. Is iontach an rud é a mhinice a chastar Gaeilgeoirí ort sa Bhruiséil agus d’fhéadfaí a rá gur inchurtha le cathair ar bith in Éirinn í ar uairibh!
Tá an teanga níos suntasaí freisin ó rinneadh teanga oifigiúil di san Aontas Eorpach in 2007. Is cúis mórtais é an Ghaeilge a fheiscint ar comhchéim le teangacha oifigiúla eile san AE ar fhograí ilteangacha ó na hinstitúidí Eorpacha a bhíonn le feiscint thart ar chathair na Bruiséile.
Eagraítear ciorcal comhrá Gaeilge gach mí i dteach tabhairne Éireannach i gceantar Schuman, ceartlár na n-institiúidí Eorpacha. Tá club ana ghníomhach CLG lonnaithe sa Bhruiséil leis agus dream maith Gaeilgeoirí bainteach leis. Is iomaí uair a chloisfeá imreoirí ag glaoch ar a chéile i nGaeilge sa Pharc Cinquantenaire oíche bhreá shamhraidh. Ainm Gaeilge a roghnaíodh don chlub nuair a bunaíodh é – An Chraobh Rua – ainm a aithníonn tábhacht theanga agus thraidisiúin na hÉireann i saol an imircigh.
Tá imeachtaí á n-eagrú sa Bheilg do Sheachtain na Gaeilge ó 2008 i leith agus tá sé ag dul ó neart go neart ó shin. Bíonn imeachtaí ann don duine óg agus don duine aosta. Anuraidh bhí os cionn 50 duine óg i láthair ag mórócáid na leanaí – maidin scéalaíochta, cheoil agus rince. I mbliana tá curtha leis na hócáidí agus beidh siúlóid ann sa Forêt de Soignes, foraois mhór ar imeall na cathrach, ina mbeidh deis beagán de stair na háite a fhoghlaim chomh maith le deis bualadh agus cainte le Gaeilgeoirí eile.
Tabharfaidh an Dochtúir Seán Ó Riain léacht ag cruinniú Mháistrí Sláinte an Chladaigh, club dátheangach na Máistrí Sláinte sa Bheilg, dar teideal “An Ghaeilge: Teanga Eorpach nua-aoiseach.” Beidh an chéad tráth na gceist as Gaeilge á eagrú agus súil le roinnt mhaith scléipe is spraoi an oíche sin.
Faigheann Seachtain na Gaeilge tacaíocht ó bhuanionadaíocht na hÉireann sa Bheilg a eagraíonn oíche seolta na Seachtaine, agus ón ambasáid freisin a eagraíonn oíche scannánaíochta agus a chuireann grán rósta agus sóláistí eile ar fail do “phictiúrlann” na hoíche sin.
I mbliana beidh an lón le Gaeilge á eagrú i gcaife Delish sa Bhruiséil, áit atá faoi úinéireacht lánúin Éireannach, Gaeilgeoirí beirt. Mar sin, beidh an deis acu siúd a fhreastalóidh ar an lón biachlár speisialta an lae a cheadú i nGaeilge agus a mbéile a ordú trí Ghaeilge. Nach iontach a leithéid in ardchathair na hEorpa!
Chun níos mó eolais faoi imeachtaí Sheachtain na Gaeilge a fháil, cuir ríomhphost chuig snagbxl@gmail.com nó féach ar an leathanach facebook “Seachtain na Gaeilge: Ócáidí sa Bheilg 2012”.
Foilsithe ar Gaelport.com 05 Márta 2012.
Lean an scéal seo agus @gaelport ar Twitter: #snag #gaeilge
Plé oscailte ar an Straitéis a bheidh ann agus ansin roinnfear daoine suas i ngrúpaí éagsúla bainteach le gnéithe éagsúla do shaol na Gaeilge.
Cuirfear béim ar ghníomhaíocht ag an Seimineár, chun cur leis an dea-obair atá déanta ag Gaeilgeoirí Chorcaí go dtí seo agus cruthófar plean gníomhachta don chathair ina dhiaidh sin.
Cuirfear fáilte roimh dhaoine ar bheagán nó ar mhórán Gaeilge, ach go bhfuil suim acu i cur chun cinn na teanga, agus todhchaí na Gaeilge i gCorcaigh. Beidh gach eolas faoin seimineár ar fáil ar shuíomh idirlín Gael-Taca nó cuir glaoch ar an oifig ar 021 4310841.
Foilsithe ar Gaelport.com 05 Márta 2012.
Lean an scéal seo agus @Gaelport ar Twitter: #Gaeilge #Gaeltaca
Ní ghlacfar le haon iarratas i ndiaidh 4pm Dé hAoine 16 Márta 2012
Applications for financial support are invited from companies, institutions and individuals for the development of teaching and learning resources for Irish medium schools and for the teaching of Irish in all schools.
Foirm iarratais le fáil le híoslódáil ar www.cogg.ie
Foilsithe ar Gaelport.com 05 Márta 2012
Bhí an gabhar á róstadh i nGaoth Dobhair na gréine aréir nuair a d’éirigh leis an bhfoireann áitiúil Corn an Aire a chrochadh leo don seachtú huair as a chéile ag Comórtas Peile na Gaeltachta ar pháirc Mhachaire Gathlán i nGaoth Dobhair.
“Ar an raidió is fearr i gcónaí éisteacht leis an dream áitiúil agus leis na scéalta atá acu ”, dar le Máire Máiréad Ní Loideáin, láithreoir raidió le Shannonside Northern Sound.
Bíonn Máire Máiréad le cloisteáil mar láithreoir ar an gclár Gaeilge Bígí an Caint gach Domhnach ag a sé an chlog tráthnóna. Cuireadh tús leis an gclár i mí Aibreáin agus tá ag éirí go hiontach leis. 
